Een groeimarkt

Met 260.000 m² take-up in 2020 en een totale stock van 13,7 miljoen m² heeft Brussel ruim de grootste kantorenmarkt van België, gevolgd door regio Antwerpen met 107.441 m² en een stock van 2,4 miljoen m².

Gent (60.670 m² take-up en 1,4 miljoen m² stock), Mechelen (18.914 m² take-up en 481.000 m² stock) en Leuven (9.300 m² take-up en 466.000 m² stock) vervolledigen de top 5.

De vastgoedinvesteringen in CRE daalden in 2021 met een derde ten opzichte van 2020 en blijven in 2022 wellicht stabiel op een volume van 4 miljard euro. Hiervan werd ongeveer de helft geïnvesteerd in kantoren. De matige beleggingsvolumes weerspiegelen zeker niet het sterke marktsentiment. De Belgische markt blijft uiterst aantrekkelijk voor beleggers omwille van zijn stabiliteit en relatief gunstige prijszetting.

In Q1 van 2022 werd 455 miljoen euro geïnvesteerd in de Brusselse kantorenmarkt, in lijn met de volumes van de voorbije jaren. Een grote transactie verbeterde het cijfer van het eerste kwartaal. Immobel werd geselecteerd door Proximus om hun nieuwe hoofdkantoor aan te kopen en te renoveren. Dit alleen zorgde voor een 185 miljoen Euro sale-and-leaseback transactie, ongeveer 40% van het totaal geïnvesteerde bedrag van het eerste kwartaal. De oorlog in Oekraïne zorgt voor veel onzekerheid waardoor veel investeerders een afwachtende houding hebben aangenomen. (Cushman & Wakefield)

De kantorenmarkt blijft een huurdersmarkt. Door het veranderende evenwicht en de overgang van een aanbiedersmarkt naar een vragersmarkt, moet de markt mee evolueren met de bedrijven.

Startende en snelgroeiende bedrijven zijn niet geneigd om kantoren te kopen, maar zijn vaak op zoek naar dynamische gebouwen en werkplekken. Coworking spaces spelen perfect in op deze vraag naar flexibiliteit (GHC-SCMS).

Homeworking en coworking worden steeds populairder, wat zorgt voor een daling van de voorziene oppervlakte per werknemer (Colliers). Een andere trend binnen het Nieuwe Werken is activity-based working waarbij het kantoor met stilteruimtes, projectruimten en loungehoeken aangepast wordt aan de verschillende activiteiten.

Ook functiemenging is actueler dan ooit. De combinatie van wonen, werken, winkelen en vrije tijd lijkt de ideale oplossing voor tal van stedelijke problemen (Bureau Stedelijke Planning).

Een trend die zich blijft verderzetten in België is die van de decentralisatie. Steeds meer overheden en bedrijven ruilen het Brusselse centrum in voor de rand, Vlaams-Brabant of andere beter bereikbare kantoorsteden.

Deze bereikbaarheid en mobiliteit, zowel voor werknemers als voor hun klanten, is een cruciale factor in het beslissingsproces van bedrijven wat hun kantoorhuisvesting betreft (GHC-SCMS).

In 2020 werkten bijna alle kantoormedewerkers in Europa lange periodes thuis. Ondanks alle lege werkplekken, veranderde er weinig in de uitgaven die bedrijven hadden om een fulltime werknemer (1 fte) een jaar te laten werken op kantoor. De gemiddelde kosten daalden slechts met 2% en kwamen uit op 9.468 euro. In België daalden de uitgaven ook met 4%, naar 11.520 euro. Dit blijkt uit de jaarlijks rapport ‘Occupier Cost Index’ (OCI) van vastgoedadviseur Colliers.